udostępnij:
110 lat temu 6 sierpnia 1914 z krakowskich Oleandrów wymaszerowała 1 Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego do czynu zbrojnego o odzyskanie niepodległości Polski.
Przygotowana z okazji jubileuszu ekspozycja prezentuje 20 czarno – białych zdjęć w dużym formacie autorstwa Mieczysława Wejnerowskiego. Autor utrwalił w obiektywie codzienność w czasie marszów Szlakiem I Kompanii Kadrowej z lat 80-tych i 90-tych XX wieku.
Na zdjęciach poza ostatnimi legionistami i działaczami opozycji niepodległościowej zostali uwiecznieni także brzeżanie, którzy 35 lat temu uczestniczyli w Marszach Szlakiem Kompanii Kadrowej. Wśród nich byli: poza fotografikiem Mieczysławem Wejnerowskim, Krzysztof Rozpondek dzisiaj profesor Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu i główny inicjator brzeskiej grupy na Kadrówce śp. Janusz Ireneusz Wójcik w przeszłości, poeta, samorządowiec dyrektor Brzeskiego Centrum Kultury.
Wystawę fotograficzną uzupełniają pamiątki i wydawnictwa związane z Marszem Kadrówki. Ekspozycję “Kadrówka w Kadrze” będzie można oglądać od 26 lipca do 31 sierpnia 2024 w Galerii Ratusza w Brzegu.
Przypomnijmy
Pierwszy Marsz został zorganizowany przez legionistów 100 lat temu w 1924 w 10 rocznicę wymarszu „Kadrówki”. Jego uczestnikami byli członkowie Związku Strzeleckiego i żołnierze Wojska Polskiego.
W okresie II Rzeczypospolitej Marsz był największym przedsięwzięciem organizowanym przez Związek Strzelecki. W okresie powojennym Marsze były zakazane. Dopiero na fali wydarzeń początku lat 80., z inicjatywy środowisk niepodległościowych powrócono do idei Marszu.
Pierwszy Marsz powojenny odbył się w sierpniu 1981, a jego komendantem był płk Józef Teliga, oficer AK i działacz Solidarności . W Marszu uczestniczyło kilkadziesiąt osób, wśród nich żyjący legioniści i działacze opozycji (przede wszystkim Solidarności i KPN).
Mimo represji ze strony władz komunistycznych Marsze odbywały się nieprzerwanie do 1989 roku. Miały charakter demonstracji patriotycznej i niepodległościowej. Uczestniczyło w nich od kilkunastu (w stanie wojennym w 1982) do kilkudziesięciu osób. W 1984 wszyscy uczestnicy Marszu – blisko 80 osób – zostało aresztowanych przez SB pod Jędrzejowem. Wsparcia dla Marszu w tym okresie udzielał m.in. Kościół, środowiska kombatanckie, a także polskie ośrodki emigracji niepodległościowej w Londynie i Nowym Jorku.
Po przełomie 1989 r. Marsz powrócił do formuły przedwojennej. Brało w nim udział ponad 400 osób a w Marszu w 2004 roku, kiedy przypadła 90 rocznica Czynu Legionowego prawie 500. Uczestnicy pochodzą z różnych środowisk, są to m.in. członkowie Związku Piłsudczyków, organizacji strzeleckich, harcerze, młodzież ze szkół noszących imię Józefa Piłsudskiego, a także żołnierze WP z jednostek dziedziczących tradycje legionowe oraz młodzież z Wileńszczyzny i Podola.
Marsz ma formułę zawodów sportowo-paramilitarnych. Uczestnicy biorą udział w marszu na orientację, zajęciach strzeleckich, kursach udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, konkursach historycznych. Odwiedzają także miejsca związane z walkami o niepodległość.
Marsz trwa od 6 do 12 sierpnia. Rozpoczyna się na krakowskich Oleandrach, a kończy w Kielcach pod pomnikiem „Czwórki Legionowej” i Pałacem Biskupów Krakowskich.
Wiktor Krzewicki
